نوروز میراث کهن ایران زمین/ دکتر کورش سالاری

انتشارات ره‌آوردمهر

از دوران كهن تاكنون در ايران جشن‌ها و آیین‌های بی‌شماری بر پا شده است که بسياري از آنها در گذر زمان به مغاك فراموشی پيوسته‌اند. اما با همه‌ی تاريخ پر فراز و نشیب ایران؛ با وجود چندین شکست تاریخی و چیرگی بیگانگان بر ایران و هجوم اسکندر، تازی‌ها، مغول‌ها و دیگر بیگانگان، نوروز همواره پایدار مانده و اکنون نمادی برای ایستادگی، آزادی و خردمندی ملتی است که می‌توان بر او ستم کرد اما هویت فرهنگی و سنت‌های مردمش را نمی‌توان گرفت.

همانگونه که محمد جلالی می‌سراید:

گفتی که نوبهاران از یاد رفتنی نیست

وان خاطرات شیرین بر باد رفتنی نیست

 نوروز می‌خرامد با صد هزار آذین

بنگر که این تجلی هرگز نهفتنی نیست

نوروز می‌گشاید دروازه‌های زرین

در شهر روشنایی خورشید رفتنی نیست

بنابراين نوروز به خاطر ويژگي‌هايش؛ حتي با ورود اعراب و تغيير دين ايرانيان و دوران سكوت دويست ساله‌ در برابر مهاجمان؛ نه تنها  در دربار خلفا به حيات خود ادامه داد؛ بلكه آنها را به طمع دريافت هدايا به باشكوه برگزار كردن نوروز بزرگ وادار نمود.

اصالت و ماندگاري نوروز در بی‌همتایی آن در مقایسه با آیین‌ها و مراسم سال نو برای جشن‌های سنتی در میان دیگر ملت‌هاست. بی همتایی نوروز از آنجا نمود می‌یابد که بزرگداشت نوروز نه اجباری است نه رسمي و نه مذهبی و نه سیاسی و نه قراردادی، نه ساخته و پرداخته مسلکی و نه بر پایه باور گروهی خاص؛ نوروز روز بزرگداشت رستاخیز سالانه طبیعت و رهایی سخاوتمندانه از سرمای زمستان؛ فرارسیدن اعتدال بهاری و برخورداری از نسیم جان‌پرور آن؛ غرش دوباره جویبارها، بوسه‌ی آب بر ریشه‌ی گیاهان و شکوفایی درختان، رویش سبزه و گل، پراکنده شدن رنگ‌های دل‌انگیز و جوانی‌بخش شکوفه‌ها، نغمه‌سرایی بلبل و به دیگر سخن بزرگداشت زایش دوباره طبیعت و جوش و خروش فرح‌انگيز آن است. در واقع مردم ایران زمین بیش از سه هزار سال است که نوروز را جشن گرفتند و تا زمین بر گرد مدار خورشید می‌چرخد، نوروز برقرار خواهد ماند.

در اين مجموعه تلاش شده است تا با توجه به منابع تاريخي، سير نوروز و مراسم‌ها و آيين‌هاي همراه آن براي خواننده بازگو گردد و هدف از این بازگویی آگاهي ايراني فهيم به چگونگي پيدايش و رازهاي اين جشن بزرگ است تا بتواند نسل آينده ايران زمين را رهنمون باشد؛ زيرا نوروز نماد همبستگي ملي، تاريخي، فرهنگي و آييني ماست.

آنچه فراهم آمده در هفت  فصل تنظیم شده است.

 فصل نخست به واژه نوروز و تعریف آن، تحویل سال و مبحث  عدم دقت در محاسبه نوروز و همزمان نشدن آن با اعتدال بهاری و نهایتاً شاهکار حکیم عمر خیام و شكل‌گيري تقويم جلالي می‌پردازد.

فصل دوم به آیین‌ها و سنت‌های ملی مردمی در پیشانی نوروز اختصاص یافته و از جشن فروردگان و چهارشنبه‌سوری و حاجي پیروز و نوروزخوانی و هفت سین به طور مفصل سخن می‌گوید.

فصل سوم به فروردین و جشن‌هایی چون: فروردینگان؛ ششم فروردین؛ سیزده بدر و آبریزان پرداخته است.

فصل چهارم نوروز را از دید اسطوره و تاریخ بررسی نموده و برگزاري نوروز را از دوران كهن تا هخامنشی و ساسانی تشريح مي‌نمايد.

فصل پنجم آیین‌ها و سنت‌های ملی مردمی را در آغاز نوروز تا پايان اين جشن، چون میر نوروزی و بازی‌های نوروزی… بررسی كرده است.

 فصل ششم تاریخچه نوروز را پس از حمله اعراب تا دوران معاصر مورد نقد و بررسی قرار می‌دهد.

و فصل آخر نوروز را در کشورهای همجوار چون آذربایجان، افغانستان، ازبکستان و… شرح می‌دهد و در نهايت مجموعه با پسگفتاري پايان مي يابد.

منابعی که در این زمینه مورد استفاده قرار گرفته؛ کتاب‌های تاریخی و دیگر آثاری است که بعد از اسلام نوشته شده‌اند و همچنین در دیوان‌های شعرای پارسی‌گوی نیز اطلاعاتی جسته گریخته وجود دارد که ما از آنها سود جسته‌ایم. امید است که این اثر ناچیز مقبول طبع صاحبنظران واقع شود و ایرانی ارجمند و والامقام را که روزگاری قافله‌سالار تمدن بشری بوده است اما سوگمندانه اکنون توانایی و جایگاه پیشین را ندارد؛ به جایگاه واقعی خود،  با مطالعه و تطبیق تاریخ ایران زمین بازگرداند و فرزندان این مرز و بوم بهتر از گذشته و آبادتر از پیش آن را بسازند.

برای تهیه این کتاب با شماره ۰۹۳۵۲۷۵۸۲۶۴ یا ۰۲۱۷۷۵۸۹۶۳۷ تماس حاصل فرمایید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *