پارسها
پارسها مردمانی آریایینژاد، که نخستین بار در قرن نهم قبل از میلاد در منابع آشوری از آنها یاد شده است؛ آنها پس از ورود به ایران به مانند مادها مدتی طولانی تحت تسلط آشوریها بودند؛ به طوری که یکی از سلاطین آشور افتخار میکند که ۲۷ نفر از پادشاهان پارسوا را مطیع نموده است.
عیلام
دوره دوم فترت در سال ۱۳۵۰ ق.م پایان گرفت و سرانجام حکومتی عیلامي ایجاد شد. تنها شاه اين حکومت هورپتيل نام داشت که از قوم هوری بود. هوریها قومی غیر آریایی بودند که در شمال زاگرس سکونت داشتند.