آب در سیستان به روایت دکترسیدمنصور سیدسجادی
روال گفتاورد در این شماره متفاوت از هر شماره است. دکترسیدمنصور سیدسجادی پژوهشگر حوزه تاریخ و باستان‌شناسی که شهرسوخته را با نام ایشان می‌شناسند، محوطه‌ای تاریخی و ارزشمند که ریچارد فرای – ایران‌شناس آمریکایی – آن را «بهشت باستان‌شناسان» نامید و شاید بتوان گفت که داستان «شهر سوخته» داستان کاوش‌های باستان‌شناسی «سید منصور سید سجادی»…
طاهره مهری مالفجانی
ایرانیان و اسکندر مقدونی /دکتر کورش سالاری
اسکندر، پسر فیلیپ، بیست سال داشت که به تخت سلطنت مقدونیه نشست. وی شاگرد ارسطو و تحصیلات بسیار خوبی کرده و در محیط آداب و سنن نجبای مقدونیه پرورش یافته بود. در همان سنین جوانی نشان داد که عقل رسا و استعداد کافی برای احراز مقام فرماندهی را دارد. در شانزده سالگی، در غیاب پدرش،…
دکتر کورش سالاری
ریشه‌ها و پی‌آمدهای غیبت اندیشه در جهان‌بینی تاریخی ما/ دکتر مهدی کیوانی
به سفارش بیهقی مورخ که گفت: «… و ناچار حال این صینی[از دیوانیان دربار مسعودغزنوی] باز نمایم تا شرط تاریخ به جای آورده باشم. این مردی بود بافضلی نه بسیار و شعور و زرق و حیله» آن را نقل کنم. (چاپ 1324، ص491). بیهقی در پیوند با این داوری و ریشه‌ی پیدایش این جنس از…
زنان فرشتگان بشریتند/ ننگ بر شهر بی‌قانون
ملکم‌خان یکی از نخستین اندیشمندان حوزه سیاست است که ایده‌های ترقی‌خواهانه درباره زنان، جنسیت و مسائل دیگر را مطرح کرد. او تلاش داشت تا فلسفه غربی را با فرهنگ ایرانی بیامیزد و نشان داد که می‌توان فرهنگ محلی (ایرانی، فارسی) نوینی را پدید آورد، بی‌آنکه به فرهنگ پیشین خیانتی صورت گیرد. اگرچه او در کوتاه‌مدت…
روز سالمند در ایران باستان
ايرانيان باستان نخستين مردمي بوده اند كه براي اداي احترام و بزرگداشت و سپاسگزاري از سالخوردگان روز مشخصي را در سال تعيين كرده بودند و اين روز، بيست وپنج شهريورماه هر سال بود و قدمت آن به سه هزار سال مي رسد. در آن زمان و تا چهارده قرن پيش، روزهاي هر ماه ايراني نام…
اصغر محمودآبادی، استاد تاریخ ایران باستان درگذشت
دکتر سیداصغر محمودآبادی، استاد تاریخ ایران باستان و اسلام و نویسنده کتاب ارزشمند «حضور ایران در جهان باستان» درگذشت. خشایار محمودآبادی، فرزند زنده‌یاد محمودآبادی گفت: پدرم بامداد، پنجشنبه 6 مردادماه 1401، پس از دو روز بستری بودن در بیمارستان در پیِ سکته و خونریزی مغزی درگذشت. زنده‌یاد محمودآبادی زاده 1327 خورشیدی، دانش‌آموخته کارشناسی تاریخ و…
انحطاط امپراتوری هخامنشی/ بررسی دلایل سقوط هخامنشیان
قابل تأمل است که سلسله هخامنشیان در اوج اقتدار نظامی و سیاسی دچار فروپاشی شد؛ پس با توجه به آنچه بیان شد، تحلیل دلایل این زوال بسیار اهمیت دارد، بنابراین، دلایل سقوط هخامنشیان بدین شرح است: ۱-فرسودگی دو ابرقدرت ایران و یونان (آتن و اسپارت): دیر زمانی آتن و اسپارت به علت ستیز برای به…
نام پنجمین ماه سال امرداد را به درستی بخوانیم و بنویسیم
به جای مُرداد بگوییم اَمرداد مرداد یعنی مرگ و نیستی اما امرداد یا امرتات یکی از امشاسپندان، جلوه‌های اهورامزدا به شمار می‌آیند امرداد گیاهان را می‌رویاند رمه گوسپندان را می‌افزاید و می‌کوشد تا گیاهان پژمرده نشوند و تجلی بی‌مرگی و جاودانگی است. مرداد نام پنجمین ماه سال و روز هفتم هر ماه در گاه‌شماری اعتدالی…
تيرگان؛ جشنی به شکوه تیری که آرش پرتاب کرد
دکتر کورش سالاری اين جشن در روز سيزدهم ماه كه برابر تير روز است، برگزار مي‌شود. درباره اين جشن روايت‌هاي گوناگوني آمده و داستان‌هايي گفته شده است: يكى از چرايي‌هاي پيدايش تيرگان به روايت اسطوره‌اي در بزرگداشت آرش کمانگیر باز مي‌گردد. در منابع آمده است: هنگامی که افراسیاب (پادشاه توران) بر لشكر ایرانیان غلبه كرد،…